พีทมอส (Peat moss)

พีทมอส (Peat moss) 

     

ภาพจาก http://en.wikipedia.org/wiki/File:Schultz_Sphagnum_Peat_Moss.jpg        

       พีทมอส (Peat moss) เป็น วัสดุที่นำมาใช้ในการเพาะชำต้นกล้ามีหลากหลายประเภทให้เลือกใช้ แล้วแต่ว่าเราจะเอามาประยุกต์ใช้ยังไง ไม่ว่าจะเป็น ดินเหนียวท้องนา พีทมอส ขุยและกาบมะพร้าวสับ ซากชายผ้าสีดา และ สแฟกนัมมอส เป็นต้น 
      
โดยคุณสมบัติทั่วไปของวัสดุที่นำมาใช้ในการเพาะชำควรมีดังนี้
          1. ไม่เปื่อยย่อยสลายตัวเร็วเกินไป
          2. มีความโปร่ง มีการระบายน้ำ และการถ่ายเทอากาศได้ดี แต่สามารถเก็บรักษาความชื้นได้ดีด้วย
          3. มีธาตุอาหารเพียงพอที่พืชจะใช้ประโยชน์ได้นานพอสมควร
         4. ไม่เป็นกรดหรือด่างเกินไป
         5. มีราคาถูกและสามารถหาได้ง่ายในท้องถิ่น

      พีทมอส เป็นวัสดุที่นิยมกันมากที่สุดในการนำมาเพาะชำต้นกล้า เนื่องจากมีเนื้อละเอียด อุ้มน้ำได้ดี มีธาตุอาหาร สะอาด จัดการได้ง่าย

       พีทมอส เกิดจากคำว่า peat+ moss
             peat คือ ซากพืชซากสัตว์ที่ที่ทับถมกันมานานหลายร้อยปี
             moss คือ พืชจำพวกมอส มีหลายสายพันธุ์
        พีทมอส (Peat moss) หรือบางทีเรียกว่า สแฟคนั่มมอสพีทมอส (Sphagnum peat moss) คือ วัตถุที่เกิดจากการย่อยสลายของมอสสายพันธุ์สแฟคนั่ม (Sphagnum sp.) ซึ่งตายทับถมกันมานานเป็นเวลาหลายพันปี เราจะพบพีทมอสอยู่ชั้นล่างของสแฟคนั่มมอสที่ยังมีชีวิต การที่จะเกิดพีทมอสได้หนาประมาณ 2-3 ฟุต ใช้เวลาสะสมและย่อยสลายกว่า 1000 ปี พีทมอสจะมีมากที่แถบอากาศหนาว อย่างเช่นที่ อลาสก้า และทางตอนเหนือของจีน

 

Peat moss
ภาพจาก http://www.utne.com/blogs/blog.aspx?blogid=2147483709&tag=peat%20moss

 

Peat profile
ภาพจาก http://members.virtualtourist.com/m/p/m/1556a7/

           สแฟคนั่มมอส (sphagnum moss) หรือ มอสข้าวตอกฤาษี เป็นพวกพืชชั้นต่ำที่ขึ้นอยู่ในหนองน้ำ ได้ชื่อว่าเป็นฟองน้ำมีชีวิต เนื่องจากมีโครงสร้างพิเศษที่ช่วยให้สแฟคนั่มมอสสามารถเก็บน้ำไว้ได้จำนวนมาก คุณสมบัติการกักเก็บน้ำของสแฟคนั่มมอสทำให้มีการนำไปใช้เป็นวัสดุคลุมดิน เพื่อป้องกันการสูญเสียน้ำ ในกระถางของไม้ดอกไม้ประดับสวยงามที่ต้องการความชุ่มชื้นสูง

Sphagnum moss
ภาพจาก http://mountainmoss.com/products-page/nursery/sphagnum-moss-tray/, http://www.jessicawolkoff.com/2011_04_01_archive.html

 

Sphagnum moss
ภาพจาก http://www.energyroyd.org.uk/archives/tag/sphagnum

       โดยที่ชั้นบนยังเป็นสแฟคนั่มมอส ที่สดๆอยู่คือยังไม่ตาย แล้วมันก็งอกไปเรื่อยๆ ชั้นบนนี้เขาจะเอามาตากแห้ง แล้วบรรจุห่อ เป็นการค้า

 

ภาพจาก http://www.mosserlee.com/page/What_Is_Sphagnum_Moss.aspx

          โครงสร้างของพีทมอสจะมีลักษณะโปร่ง ช่องว่างอากาศสูง สามารถเก็บความชื้นได้ดี มีความเป็นกรดอ่อนๆ (pH ต่ำ) ปราศจากเชื้อสาเหตุโรคพืช ปราศจากวัชพืช จึงมีคุณสมบัติเหมาะสมใช้เป็นวัสดุปลูกและวัสดุเพาะกล้าเป็นอย่างดี พีทมอสจะมีอยู่ 2 แบบ คือ
         1. ไวท์พีท (White peat) เป็นพีทมอสที่อยู่ชั้นบน ผ่านการย่อยสลายยังไม่นาน เนื้อหยาบเนื่องจากมีโครงสร้างเส้นใยอยู่บ้าง
        2. แบล็คพีท (Black peat) เป็นพีทมอสที่อยู่ชั้นล่าง อุ้มน้ำดี เนื้อละเอียดมาก มีความโปร่งน้อยเนื่องจากผ่านการย่อยสลายมานาน

 

ภาพจาก http://www.vapo.lv/?m1=35

         สำหรับการเพาะสปอร์เฟิน: ควรเลือกใช้แบบเนื้อละเอียด ก่อนทำการหว่านสปอร์ควรนำไปต้มให้เดือด ประมาณ 10 นาที หรือเวฟด้วยไมโครเวฟ ประมาณ 10-20 นาที เพื่อกำจัดตะไคร่น้ำที่รบกวนการงอกของสปอร์เฟินค่ะ
         ในประเทศไทย มีพีทมอสอยู่หลายหลายแบรนด์ที่นำมาใช้ในการเพาะสปอร์เฟิน และ เมล็ดพันธุ์พืช ยกตัวอย่างเช่น แบรนด์ Klasmann และ Neuhaus จำหน่ายโดยบริษัท YPV, Super peat จำหน่ายโดยเจียไต๋,  Garden Gold และ Pindstrup เป็นต้น

ขอบคุณข้อมูลจาก  เว็บบ้านเฟิน   :   https://banfern.wordpress.com